fix bar
fix bar
fix bar
fix bar
fix bar
fix bar

Ontwikkelen in een heterogene basisgroep

Vanaf schooljaar 2019/2020 werken we in units. In elke unit zijn er 2 of 3 basisgroepen. In de basisgroepen zitten leerlingen van verschillende leeftijden. In een systeem van jaarklassen vind je ook al een zekere leeftijdsspreiding, maar het verschil in leeftijden bij een basisgroep is nog groter.

Waarom kiezen we hiervoor?

Basisgroepen met leerlingen van meerdere leeftijden, zijn in vergelijking met de jaargroepen zoals we die nu nog hebben, een betere afspiegeling van de samenleving dan een klas met alleen leeftijdsgenoten. Jonge kinderen leren van oudere kinderen en oudere kinderen helpen de jonge kinderen. Kinderen vinden het vanzelfsprekend dat ze hulp geven en vragen, daarom zullen ze op een natuurlijke manier met elkaar gaan ontdekken en onderzoeken. Dit is de manier om de wereld te begrijpen.

 

Binnen de basisgroep is veel aandacht voor groepsvorming.  We werken sinds twee jaar met de methode Klassenkracht. Aan het begin van het schooljaar stelt iedere groep een missie op. Vervolgens maken de kinderen samen met de verantwoordelijke leerkracht afspraken om gericht aan de groepsmissie te werken. We maken dit bijvoorbeeld zichtbaar met T-kaarten. Hierop staat het gewenste gedrag en de zichtbare en hoorbare uitingen van dergelijk gedrag.

Groepen waar kinderen specifieke hulp nodig hebben op het gebied van gedrag krijgen begeleiding van onze gedragspecialist. De stoplichtmethode en het fichessysteem behoren tot de standaard methoden om gewenst gedrag te bereiken. Deze methoden zijn al meerdere malen succesvol toegepast.

 

Instructies vinden plaats in de niveaugroepen of instructiegroepen, zoveel mogelijk op het niveau van de kinderen. Bij het werken in niveaugroepen is er één leerjaar dat samen werkt. Dit doen we in ieder geval bij de vier hoofdvakgebieden: begrijpend lezen, rekenen, taal/spelling en technisch lezen. Bij het werken in de basisgroep zijn er drie leerjaren die samen leren. Dit doen we bij de vakken van wereldoriëntatie (biologie, geschiedenis, aardrijkskunde) en de creatieve vakken. 

Door het zo te organiseren kunnen we nog beter onderwijs op maat: elk kind krijgt instructie die zoveel mogelijk aansluit bij het eigen niveau. Binnen de instructiegroepen kunnen we eenvoudig schuiven wanneer dat nodig is. Bijvoorbeeld een leerling uit groep 7, die rekenen erg moeilijk vindt, kan de rekeninstructie van groep 6 volgen. En andersom kan ook.

Zowel binnen de basisgroep als in de unit worden kinderen gevolgd door meerdere leerkrachten en onderwijsassistenten, zowel op het gebied van leren als op het gebied van gedrag. Ook hierin werkt het team intensief samen. Leerkrachten maken gebruik van elkaars kwaliteiten. De ene leerkracht heeft een passie voor de talige vakken, de ander is gespecialiseerd in het geven van rekenen en weer een ander heeft affiniteit met vakken als dans en drama.

De unit volgt actief de resultaten en vorderingen van alle leerlingen, zowel op leergebied als sociaal-emotioneel gebied. Binnen de unit bespreekt het team alle kinderen, al dan niet met de ib’er. Zo zijn we samen verantwoordelijk voor goed onderwijs.

Groepen met twee of drie leeftijdsgroepen:

  • Moderne en beproefde manier van werken. Er werken immers al veel scholen met dit concept.
  • In deze samenstelling leren kinderen meer, omdat door de mix van leeftijden het onderlinge kennisniveau verschilt. Kinderen laten zich qua ontwikkeling niet “vangen” in één groep.
  • Kinderen vinden het vanzelfsprekend dat ze hulp geven en vragen. Daarom zullen ze op een natuurlijke manier met elkaar gaan ontdekken en onderzoeken. Dit is de manier om de wereld te begrijpen.
  • Het geeft mogelijkheden tot een flexibele groepsindeling. Hiermee kunnen we tegemoetkomen aan verschillen tussen leerlingen.
  • Leerkrachten werken binnen de unit veel met elkaar samen en maken gebruik van elkaars kwaliteiten. De ene leerkracht heeft een passie voor de talige vakken, de ander is gespecialiseerd in het geven van vakken als dans en drama en een volgende heeft specifieke ervaring met taalproblematieken.
  • De leerkrachten zijn samen verantwoordelijk voor goed onderwijs.
  • Er zijn meerdere ogen die de kinderen dagelijks volgen. Dit komt het onderwijs en de kinderen ten goede.
  • Bovenbouw 7-8 is het sluitstuk. Hier zijn de kinderen al meer zelfredzaam.
 

Unit 1-2-3:

  • Kleuters leren door te manipuleren en te experimenten. Het (rollen-)spel is daarbij cruciaal. Dat vraagt ruimte, tijd, spelbeleving en aandacht voor veiligheid. Kinderen van leerjaar 3 kunnen hierbij een voorbeeld geven.
  • In 1985 is de kleuterschool toegevoegd aan de basisschool, om de overgang van kleuters naar een schoolkind te vergemakkelijken. Toch is dit tot op heden voor veel scholen een zorgpunt gebleven. Wij gaan de overgang nu vergemakkelijken door te werken met een unit 1-2-3.
  • Kinderen van leerjaar 2 kunnen nu gemakkelijk participeren in leerjaar 3 (kindvolgend onderwijs).
  • Een soepele overgang van spelen en leren. De kinderen voegen zich naar het aanbod dat wordt gecreëerd.
  • Werken met een planbord en later een weektaak.
Unit 4-5-6 en unit 7-8
  • De leerkracht is een begeleider en coach.
  • Instructies op niveau.
  • Zelfstandig werken met behulp van een weektaak.
  • Kinderen leren om zelf hun tijd te plannen en opdrachten te maken (groeiend eigenaarschap, planvaardigheid van de leerlingen en probleemoplossend vermogen van de leerlingen).
  • Leerlingen kunnen gemakkelijk op een hoger of een lager niveau instructies volgen. Dit kan ook unitoverstijgend, omdat we de roosters zoveel mogelijk op schoolniveau afstemmen. 
Praktische overwegingen:
  • Op de langere termijn is het makkelijker om fluctuerende leerlingenaantallen op te vangen.
  • Binnen de units zijn meer mensen om mee samen te werken. Het zorgt voor meer flexibiliteit op het leerplein.
  • De organisatie wordt versimpeld: minder units, minder aparte teams.

Voorbeeld van een dagrooster van unit 1/2/3 met twee basisgroepen.

Van 8.45 uur tot 9.00 uur beginnen de kinderen in de basisgroepen 1/2/3. Vervolgens gaan ze uiteen in twee groepen.

De kinderen van leerjaar 1 en 2 gaan bij een juf werken in de kring van 9.00 uur tot 9.20 uur en daarna onder begeleiding van dezelfde juf in de hoeken werken.

De kinderen van leerjaar 3 gaan om 9.00 uur bij een juf werken met de methode Veilig leren lezen. Ze krijgen instructie en vervolgens gaan ze dit om 9.20 uur verwerken. Om 9.40 uur krijgen de kinderen 20 minuten spelling van deze juf. Aansluitend verwerken ze de leerstof zelfstandig.

Om 10.15 uur gaan de kinderen terug naar hun basisgroep om te eten en te drinken. etc. 

Voorbeeld van een dagrooster van unit 7/8. Iets dergelijks kunt u verwachten voor unit 4/5/6.

Er zijn drie basisgroepen 7-8. De kinderen beginnen in de drie basisgroepen. Vervolgens gaan om 9.15 uur de kinderen rekenen.

De kinderen uit leerjaar 7 zijn in vier niveaugroepen verdeeld. Ieder kind krijgt les op zijn eigen niveau.

  • Groep A heeft om 9.15 uur instructie van een juf en werkt daarna zelfstandig.
  • Groep B begint met zelfstandig werken aan de weekplanning en krijgt om 9.35 uur instructie.
  • Groep C werkt ook eerst op het leerplein aan de weekplanning en krijgt om 9.55 uur instructie.
  • Groep D krijgt om 9.15 uur instructie en gaat vervolgens aan het werk met hun weekplanning.

De leerlingen uit leerjaar 8  zijn in vier niveaugroepen verdeeld. Ieder kind krijgt les op zijn eigen niveau. Niet iedereen heeft altijd instructie nodig.

  • Groep A krijgt om 9.15 uur instructie en gaat vervolgens zelfstandig verwerken.
  • Groep B gaat eerst zelfstandig werken en krijgt om 9.40 uur instructie.
  • Groep D gaat om 9.35 uur meteen naar het leerplein.

Om 10.15 uur eten en drinken de kinderen in de basisgroep om hierna weer in niveaugroepen uiteen te gaan voor het vak spelling. etc.

Donderdag 21 maart jl. hebben we een informatieavond verzorgd. Tijdens deze avond hebben we teruggeblikt op de ontwikkelingen van de afgelopen anderhalf jaar. Vervolgens hebben we onze plannen voor schooljaar 2019/2020 gedeeld. 

De presentatie met filmpjes die we deze avond hebben gebruikt kunt u hier vinden. Bij de meeste slides kunt u lezen wat er mondeling is toegelicht. 

Tijdens de informatieavond was u in de gelegenheid om vragen te stellen. 

Antwoorden op uw vragen kunt u lezen via de volgende link.